آرشیو دسته بندی: KARAJ-CCTV

سیستم هوشمند اعلام حریق

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر (addressable) – سیستم هوشمند اعلام حریق 

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر ، یکی از پرکاربردترین سیستم های اعلام حریق است. با این تفاوت که در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر هر یک از اجزاء مانند آشکارساز ، شاسی ، ورودی ها و خروجی ها درون لوپ آدرس پذیر دارای آدرسی اختصاصی هستند و با مرکز کنترل در ارتباط می باشند.

 

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر چیست؟

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر نمونه ای از سیستم های اعلام حریق است. اصول کشف و تشخیص حریق در سیستم های آدرس پذیر مانند سیستم اعلان حریق معمولی می باشد. همان گونه که از نام این سیستم پیداست کلیه تجهیزات اعلام حریق در این سیستم دارای آدرسی اختصاصی هستند. بنابراین سیستم اعلام حریق آدرس پذیر قابلیت تشخیص تمامی اجزاء میدانی را دارد. وضعیت تجهیزات اعلام حریق از روی صفحه کنترل مرکزی قابل مشاهده و شناسایی است. در زمان نصب سیستم اعلام حریق مکان و آدرس مربوط به هر یک از تجهیزات آتش نشانی اعلام حریق در مرکز کنترل تعریف می شود.

سیستم های اعلام حریق آتش نشانی دارای برندهای مختلفی هستند، روش آدرس دهی این سیستم ها در برندهای مختلف متفاوت است. برخی به صورت دستی، برخی به صورت نرم افزاری و برخی از طریق کنترل پنل مرکزی آدرس دهی می شوند.
با استفاده از پروتکل های ارتباطی، تابلو کنترل مرکزی اطلاعات هر یک از تجهیزات اعلام حریق را تجزیه و تحلیل کرده و در صورت بروز حریق و یا خطا، پنل مرکزی تغییر وضعیت ایجاد شده را شناسایی و محل دقیق آتش سوزی و یا خطا را مشخص می کند. در سیستم اعلان حریق آدرس پذیر علاوه بر مشخص شدن منطقه ای که در آن حریق و یا خطا رخ داده، می توان دقیقاً عاملی را که حریق را شناسایی کرده را تعیین و مکان دقیق آتش سوزی یا خطا را تشخیص داد و هشداردهنده هایی که مربوط به آن مکان می باشد فعال نمود.

بیشترین مساحت فضایی که توسط یک حلقه (لوپ) در سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر می تواند حفاظت شود ده هزار متر مربع است.

طراحی سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر مشابه سیستم های اعلان حریق متعارف براساس گواهینامه های NFPA و BS5839 انجام می شود.

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر هوشمند

سیستم آدرس پذیر هوشمند دارای ساختاری شبیه به سیستم آدرس پذیر معمولی است. با این تفاوت که به تجهیزات آنالوگ مجهز گشته و ویژگی ها و امکانات نرم افزاری بیشتر و قدرتمندتری را در زمینه بهره برداری، آزمون و نگهداری سیستم ارائه می دهد. عملکرد آشکارسازها (دتکتور) در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارف یکسان است. تفاوت این دو سیستم در نحوه قرارگیری و فناوری استفاده شده در آنها می باشد. آشکارسازها در سیستم های اعلان حریق آدرس پذیر معمولی و متعارف همواره فعال هستند و مانند یک کلید دو طرفه صفر و یک در دو حالت عادی و هشدار عمل می کنند. اما در سیستم هوشمند اعلام حریق، دتکتورها همیشه در حالت فعال قرار دارند و سیگنال های ارسالی تابلو کنترل مرکزی را دریافت و به آنها پاسخ میدهند. این بدان معنی است که در این سیستم هیچ حالت هشدار و یا عدم هشداری وجود ندارد. در این سیستم ها عملکرد دتکتورها بر پایه ریزپردازنده ها است، که به صورت نرم افزاری با یکدیگر در ارتباط هستند. دتکتور داده ها را به عنوان سیگنال ورودی در اختیار ریزپردازنده های تابلو کنترل مرکزی قرار می دهد.

به سیستم آدرس پذیر هوشمند، سیستم آدرس پذیر آنالوگ نیز گفته می شود. زیرا آشکارسازها در سیستم آدرس پذیر هوشمند بیشتر حسگر هستند. به این معنی که وظیفه تشخیص ندارند و به طور مداوم استانداردهای محیطی را اندازه گیری می کنند و نتایج را در اختیار تابلو کنترل مرکزی قرار میدهند و پانل با توجه به تنظیمات نرم افزاری واکنش مطلوبی نشان داده و تشخیص میدهد وضعیت عادی است یا خیر.
یکی از ویژگی های بارز سیستم آدرس پذیر هوشمند تفکیک وضعیت هشدار از وضعیت خطر و جبران سازی حساسیت آشکارسازها در مواجهه با آلودگی محیطی است. نصب و راه اندازی سیستم های هوشمند معمولی بوده و سیم بندی آنها همانند سیستم آدرس پذیر اعلام حریق بصورت حلقوی انجام می شود.

مزایای سیستم اعلام حریق هوشمند

•    این سیستم ها واکنش سریعی دارند.
•    هزینه تعمیر و نگهداری نسبتاً پایین است.
•    درصد خطا در این سیستم ها بسیار ناچیز است.
•    قابل تنظیم از طریق صفحه کلید.
•    قابل اتصال به سایر سیستم های امنیتی و حفاظتی ساختمان.
•    قابل اتصال به رایانه و کنترل نرم افزار.
•    امکان انتخاب حساسیت ویژه برای هر دتکتور.
•    هشدارها در چند مرحله در قالب پیش هشدار و هشدار اصلی عمل می نمایند.
•    آشکارسازها (سنسورها) می توانند به طور مداوم مورد آزمایش و نظارت قرار گیرند.
•    در این سیستم تغییرات محیطی موثر بر آشکارسازها قابل جبران است.

ساختار و نحوه عملکرد سیستم آدرس پذیر

در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر تمامی تجهیزات اعلام حریق مانند: دتکتور، شستی اعلام حریق، آژیر، ورودی و خروجی ها درون یک حلقه (لوپ) قرار می گیرند. و هر یک از تجهیزات دارای آدرس مخصوص به خود هستند که بر روی مرکز کنترل اعلام حریق تعریف می شوند. به طوری که کنترل پنل از طریق آن آدرس مولفه ها را شناسایی کرده و اطلاعات آنها را تبادل میکند. در این سیستم زون بندی بصورت نرم افزاری از روی کنترل پنل انجام می شود و می توان از چند زون (منطقه) در یک حلقه (لوپ) استفاده کرد. در حلقه تغذیه تجهیزات، تبادل اطلاعات و ارتباط سیگنال ها بین تجهیزات و کنترل پنل مرکزی اعلام حریق از طریق یک جفت سیم انجام می شود.
در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر، پروتکل ارتباطی بین تجهیزات و کنترل پنل مرکزی اعلام حریق هر یک از تولید کنندگان با برندهای دیگر متفاوت است. بنابراین در این سیستم می بایست فقط از تجهیزات و محصولات یک برند درون لوپ استفاده نمود. گاهی برخی تولیدکنندگان از یک نوع پروتکل در طراحی و ساخت تجهیزات و محصولات استفاده می کنند. در این صورت بسته به تایید کارخانه سازنده در یک سیستم آدرس پذیر ممکن است یک یا دو مارک معاف شوند.
گاهی برخی سازندگان سیستم اعلام حریق تمامی تجهیزات اعلام حریق را تولید نمی کنند، مانند دتکتور گازی، شاسی اعلام حریق و … که در پروژه به آن ها نیاز است. در این حالت برخی از تجهیزات متعارف اعلام حریق می توانند با استفاده از ماژول های رابط ورودی و یا خروجی در سیستم قابل استفاده باشند.

نکته: مطابق با استاندارد NFPA72 ، هیچ محدودیتی برای استفاده حداکثر تعداد تجهیزات در یک حلقه آدرس پذیر وجود ندارد. استاندارد مربوط به سازنده مرکز کنترل و تجهیزات است.

دتکتورهای سیستم اعلام حریق آدرس پذیر

عملکرد کلی دتکتورها همانند دتکتورهای سیستم اعلام حریق متعارف است. با این تفاوت که در این سیستم های آدرس پذیر امکان تنظیم میزان حساسیت وجود دارد. در مقالات قبلی در خصوص دتکتورهای سیستم اعلام حریق توضیحانی را بیان نمودیم (در صورت تمایل می توانید با کلیک بر روی لینک مقاله مربوطه را مطالعه نمایید). در سیستم آدرس پذیر هر دتکتور دارای یک آدرس منحصر به فرد بوده و ارتباط دو طرفه با مرکز کنترل اعلام حریق دارد. در صورت بروز آتش سوزی، آشکارسازها سیگنالی را به پنل مرکزی ارسال می کنند و پس از شناسایی آدرس دقیق آشکارساز که دود یا حرارت را تشخیص داده بر روی پنل اعلام کننده مناسب دیداری و شنیداری فعال می شود. به عنوان مثال بر روی پنل نوشته می شود دتکتور طبقه دوم اتاق ثبت اسناد. به این صورت محل دقیق حریق مشخص و دسترسی به حریق، کنترل و اطفاء حریق با سرعت بیشتری انجام میگیرد.

مزایای سیستم اعلام حریق آدرس پذیر

•    به کابل کشی کمتری نسبت به سیستم متعارف احتیاج دارد.
•    دارای دقت بالا و شناسایی کلیه مولفه های میدانی و تشخیص دقیق محل آتش سوزی
•    مناسب جهت پروژه های متوسط و بزرگ
•    دارای انعطاف پذیری بالا در شرح روابط بین ورودی ها و خروجی های سیستم
•    دارای امکانات نرم افزاری فراوان جهت کنترل دقیق و مدیریت سیستم
•    دارای امکانات غیرفعال نمودن مولفه های میدانی در حین تعمیر
•    امکان ضبط و ذخیره سازی رویدادها جهت نظارت بر عملکرد سیستم و کارکنان در این سیستم وجود دارد.

 معایب سیستم اعلام حریق آدرس پذیر

•    در پروژه های کوچک نسبت به سیستم متعارف گران تر است.
•    برای راه اندازی سیستم به افراد متخصص احتیاج است.
•    در بیشتر موارد تجهیزات تولیدکنندگان مختلف با یکدیگر ناسازگار هستند و فقط باید از محصولات همان تولیدکننده استفاده شود.
•    نیازمند برنامه ریزی مرکز کنترل و تجهیزات و نصب و راه اندازی مشکل است.

تفاوت سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارف

به مقاله مربوط به تفاوت سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارف مراجعه نمایید.

 نتیجه گیری

با توجه به مطالبی که در خصوص سیستم اعلام حریق آدرس پذیر بیان نمودیم، سیستم آدرس پذیر یکی از انواع سیستم های اعلان حریق می باشد که تمامی تجهیزات سیستم اعلام حریق در یک لوپ (حلقه) قرار می گیرند. همچنین تمامی این تجهیزات دارای آدرسی مجزا هستند که باعث آشکارسازی مکان دقیق حریق بر روی کنترل پنل می شود. سیستم اعلام حریق هوشمند نیز همانند سیستم آدرس پذیر معمولی است ولی این سیستم به تجهیزات آنالوگ مجهز شده که دارای امکانات نرم افزاری و ویژگی های بیشتری است. سیستم اعلان حریق آدرس پذیر برای پروژه های عمرانی به ویژه پروژه های متوسط و بزرگ که گسترده تر و دارای حساسیت بیشتری هستند مناسب تر است. در ساختمان هایی که مجهز به سیستم آدرس پذیراند در صورت بروز حریق به راحتی و در کمترین زمان می توان مکان دقیق حریق را شناسایی و خسارات وارده را به حداقل رساند.شرکت تدبیر پژوهان امنیت با سابقه ای طولانی در زمینه مشاوره آتشنشانی ، اخذ تاییدیه اتش نشانی ، نصب و اجرای سیستم های اعلام حریق و سیستم اطفاء حریق آماده ارائه خدمات به شما عزیزان در تهران ،کرج وحومه می باشد. در صورت داشتن نظر و یا سوال می توانید از طریق کامنت با کارشناسان ما در ارتباط باشید. منتظر نظرات سازنده شما عزیزان هستیم

بررسی انواع دتکتورهای سیستم اعلام حریق | سنسور اعلام حریق

بررسی انواع دتکتورهای سیستم اعلام حریق | سنسور اعلام حریق | آشکارسازها

دتکتورهای سیستم اعلام حریق ، دتکتور یک وسیله الکترونیکی هشداردهنده و آشکارساز حریق است. دتکتورها دارای انواع مختلفی می باشند و نسبت به عوامل گوناگونی چون دود، حرارت، مونوکسید کربن و … که نشانه های حریق هستند، حساسیت نشان داده و گزارشات لازم را به تابلوی کنترل مرکزی سیستم اعلام حریق ارسال و اعلام هشدار می نمایند.

دتکتورها یکی از اجزای سیستم اعلام حریق و یکی از تجهیزات ضروری ساختمان به شمار می آیند. اعلام حریق توسط تجهیزات صوتی و دیداری هشدار دهنده مانند آژیرها و یا چراغ های هشدار دهنده صورت می گیرد. با توجه به کاربرد و نحوه ی عمل هر کدام از دتکتورها، از آنها در مکان های مختلفی استفاده می شود.

سنسور اعلام حریق

معمولاً تغذیه دتکتورها با ولتاژ 24 ولت DC انجام می شود. گاهی بعضی از دتکتورها با ولتاژ کمتر و یا بیشتر از 24 ولت تغذیه می شوند. جریان عبوری از دتکتورها دارای میزان تعریف شده مشخص می باشد. در زمان حریق این مقدار افزایش می یابد. دتکتورهای اعلام حریق دارای 4 نوع متفاوت می باشند.

1-    دتکتور دودی (Smoke Detector)
2-    دتکتور حرارتی (Heat Detector)
3-    دتکتور شعله ای (Flame Detector)
4-    دتکتور گازی (Gaz Detector)

دتکتور دودی اعلام حریق

این نوع از دتکتورها با شناسایی دود موجود در محیط، هشدارهای لازم را به پنل کنترل مرکزی ارسال نموده و اعلام هشدار می نماید. دتکتورهای دودی اعلام حریق از متداول ترین دتکتورهای اعلام حریق اتوماتیک می باشند. دتکتورهای دودی نسبت به دتکتورهای حرارتی سرعت عمل، قیمت و سطح پوشش بالاتری دارند. ولی قابلیت اطمینان و پایداری آنها کمتر است و می توان از آنها در محیط هایی که آلودگی، گرد و غبار معمولی دارند مانند: اتاق خواب، راهروها، مسجد، فروشگاه، اتاق برق، هتل، بیمارستان، دفاتر کار، کتابخانه و … استفاده نمود. دتکتورهای دودی نباید در معرض دریچه های جریان هوا قرار گیرند، زیرا بر عملکرد دتکتور تأثیر منفی دارد. دتکتورهای دودی در محیط هایی با آلودگی و رطوبت زیاد مانند: آشپزخانه، پارکینگ و … کاربردی نداشته و قابل استفاده نمی باشند. در زیر به 4 نوع از دتکتورها یا همان آشکارسازهای دودی یونیزاسیون، فتوالکتریک و بیم دتکتور، دودی مکشی (استنشاقی) اشاره می کنیم.

دتکتور دودی یونیزاسیون (Ionization Smoke Detector)

منظور از یونیزاسیون تبدیل شدن مولکول های هوا به یون های مثبت و مولکول های منفی می باشد. در این نمونه از دتکتورها از یک ذره آلفا که یک منبع رادیواکتیو تولید می کند، یک محفظه دود و دو صفحه یونیزاسیونی (محفظه فرستنده و مرجع) حاوی منبع اشعه استفاده شده است. ذرات آلفا در این سیستم سبب یونیزه و رسانا شدن هوای اتاقک دود می شوند. هنگامی که ذرات دود و یا آیروسل به دلیل وقوع حریق و یا هر دلیل دیگری وارد اتاقک دود شوند، به مولکول های یونیزه شده هوای اتاقک متصل شده و سبب کاهش حرکت یون ها و جریان می شود. در نتیجه رسانایی هوای اتاقک دود کاهش می یابد. زمانی که رسانایی اتاقک از حد تعریف شده کمتر شود، دتکتور را به واکنش وادار می کند و باعث فعال شدن اعلام حریق می گردد. از این دتکتور در اتاق های تمیز، اتاق های کامپیوتر و محیط هایی که نیاز به روش تشخیص دقیق دارند، استفاده می شود. این دتکتور از نظر نصب، حمل و نقل و انبارداری نکات ایمنی بالایی دارد. بدلیل دارا بودن تشعشعات رادیواکتیو دتکتور دودی یونیزاسیون امروزه کمتر مورد استفاده قرار می گیرند. این دتکتورها با برچسب زرد رنگ مشخص می شوند.
از جمله مزایای این دتکتور می توان به عملکرد سریع این دتکتور نسبت به سایر دتکتورهای دودی و حرارتی اشاره نمود. این دتکتور می تواند حریق هایی که در مرحله ابتدایی هستند و سایر فرآورده های دودی نوع آیروسل را تشخیص دهد.

معایب این دتکتور شامل: این نوع از دتکتورها فقط وجود دود را تشخیص داده و چون دارای حساسیت بالایی هستند، پتانسیل هشدارهای غلط در آنها بالا می باشد. اگر در محیط هایی که دارای رطوبت و یا گرد و غبار زیاد و یا در مسیر وزش جریان هوا نصب شوند، احتمال هشدارهای غلط در آنها وجود خواهد داشت.

دتکتور دودی فتوالکتریک (Photo electric Detector)

این نوع از دتکتور دودی نیز یکی از آشکارسازهای سیستم اعلام حریق و یکی از رایجترین دتکتورهای مورد استفاده امروزی می باشد. این دتکتور از اصل مسدودسازی مسیر نور و یا پراکندگی نور استفاده می کند. از این نوع دتکتور در اتاق های تمیز، ادارات، راهروها، میان تالارها، انبارهای مواد پلاستیکی، اتاق های کامپیوتر، اتاق های خواب، کمدها و … استفاده می شود. در داخل محفظه دتکتورهای دودی فتوالکتریک نقطه ای که از اصل مسدود سازی مسیر نور استفاده می کنند، یک دستگاه تولید کننده نور (معمولاً LED)، اتاقک دود و یک دستگاه حساس به نور که نور را مستقیم از چشمه نور دریافت می کند و به عنوان خروجی یک جریان الکتریکی تولید می کند، می باشد. دودی که وارد اتاقک این دتکتور شود، باعث کاهش شدت نور دستگاه حساس به نور می شود. با کاهش شدت نور دریافتی جریان خروجی کاهش یافته و با کاهش بیش از حد جریان، مدار مربوط به جریان میزان افت جریان را تشخیص داده و حریق را شناسایی می کند و سبب فعال شدن آلارم اعلام حریق می گردد. اگر مکانیزم عملکرد این دتکتور براساس مسدود سازی نور باشد، شرط عملکرد بهتر آن وجود ذرات بزرگتری است که بر اثر حریق در هوا منتشر می شود. در صورتی که منشاء حریق تولید ذرات بزرگ به همراه دود حاصل از حریق باشد، دتکتور دودی فتوالکتریک می تواند تشخیص دقیقی از حریق ارائه دهد. مکانیزم دیگر این دتکتور، دتکتور دودی نقطه ای است که از اصل پراکندگی نور استفاده می کند. این نوع دتکتور مانند اصل مسدود سازی مسیر نور عمل می کند، با این تفاوت که دستگاه حساس به نور به گونه ای نصب می شود که نتواند بطور مستقیم چشمه نور را ببیند. دودی که وارد اتاقک می شود نور منبع را به سمت دستگاه گیرنده نور منعکس می کند. همین امر سبب افزایش شدت نور دریافتی می شود و وقتی شدت نور به اندازه کافی تشخیص داده شود، اعلام حریق اتفاق می افتد.

از جمله مزایای این دتکتورها ارائه هشدارهای سریع و به موقع، تشخیص آتش های آهسته با حرارت کم و حساسیت بالا به ذرات مرئی دود می باشد. همچنین این دتکتورها علاوه بر مزایای ذکر شده دارای معایبی نیز می باشند، که شامل آلودگی سریع (حساسیت آنها را به مرور زمان کاهش میدهد)، نیاز به تمیزکاری مداوم، احتمال اعلام هشدارهای غلط آنها بالاست، توانایی تشخیص مواد سمی را ندارند و فقط وجود دود را تشخیص میدهند.

بیم دتکتور و یا آشکارساز دودی خطی (Beam Detector)

بیم دتکتور نیز از انواع آشکارسازهای دودی می باشد که با نام های دتکتور فتوالکتریک خطی و یا اشعه ای نیز شناخته می شود. در این دتکتور از امواج مادون قرمز و یک چشمه ی امواج گیرنده و فرستنده استفاده می گردد. دستگاه گیرنده و فرستنده در دو مکان مختلف و روبروی هم در سالن تحت کنترل نصب می شوند و یا هر دو دستگاه در یک تجهیز قرار می گیرند و از یک آینه و یا انعکاس دهنده برای طرف مقابل استفاده می شود. از این دستگاه معمولاً در فضاهای بزرگ و باز که مانعی بین چشمه ی نور و گیرنده نور وجود ندارد، استفاده می شود. در صورتی که فضا بقدری وسیع باشد که نیاز به تعداد زیاد دتکتور باشد و استفاده از دتکتور نقطه ای مقرون به صرفه نباشد از این دتکتورها استفاده می شود، زیرا قابلیت پوشش فضاهای بزرگ را دارند. دتکتورها در دو سمت محیط مورد نظر نصب می شوند. امواج مادون قرمز از دستگاه فرستنده ارسال و توسط دستگاه گیرنده دریافت می شود. نسبت مشخصی میان ارسال امواج دستگاه فرستنده و دریافت امواج توسط گیرنده وجود دارد. در حالت عادی امواج ارسالی توسط گیرنده دریافت می شود، اما در صورت وقوع آتش سوزی و حریق امواج به طور کامل به گیرنده ارسال نمی شود و یا مسیر امواج بسته می شود. بدین ترتیب حریق شناسایی و آلارم اعلام حریق فعال می گردد.
معمولاً از بیم دتکتورها برای فضاهای تولیدی بزرگ و سالن های با ارتفاع زیاد مانند سالن های کنفرانس، کارخانه، مسجد، سوله و … استفاده می شود.

مزایای بیم دتکتورها شامل: استفاده در فضاهای بزرگ و پهناور که نیاز به دتکتور زیاد دارند، از نظر اقتصادی مقرون بصرفه بوده و دارای سرعت عمل بالا می باشد. در مقابل مزایا دارای معایبی نیز می باشند، که باید بین گیرنده و فرستنده امواج یک مسیر خطی بدون مانع وجود داشته باشد و تراز صحیح دو دستگاه همواره بررسی و حفظ شود.

دتکتور دودی مکشی (استنشاقی) (Air Sampling)

در این مدل از تجهیزات سیستم اعلام حریق، وجود دود از طریق نمونه گیری از هوای محیط مربوطه و تجزیه تحلیل آن بوسیله پنل مخصوص انجام می شود. در این مدل محیط مورد نیاز به سیستم اعلام حریق از طریق لوله کشی به سقف متصل شده و با توجه به استانداردهای فاصله بین آنها منافذی بر روی لوله ها ایجاد و لوله ها به پنل سیستم اعلام حریق متصل می شوند. مکش هوای محیط از طریق یک هواکش کوچک از داخل منافذ لوله انجام و پس از عبور از صافی وارد پنل شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. در صورت آلوده بودن آلارم اعلام حریق فعال می گردد. در محیط هایی که دارای سیستم تهویه هواساز و مطبوع می باشند به جای لوله کشی، نمونه گیری را می توان از طریق هوای برگشتی هواساز انجام داد. این نوع دتکتور دارای قیمت بالا و حساسیت زیاد است. بنابراین در محیط هایی که دارای آلودگی اندک و با اهمیت مانند اتاق های سرور مورد استفاده قرار می گیرند.

دتکتور حرارتی اعلام حریق

دتکتور حرارتی معمولاً در مکان هایی که آتش سوزی های ایجاد شده تولید دود نمی کند و بیشتر با افزایش دما و حرارت همراه است، استفاده می شود. ساختمان این نوع دتکتور ساده بوده و دارای سرعت پاسخگویی و سطح پوشش اندک است. همچنین دارای پایداری و قابلیت اطمینان بالا و دارای قیمت ارزان می باشد. این نوع از دتکتورها به راحتی قدرت تشخیص حریق را ندارند، زیرا به میزان افزایش دما و حرارت حساس هستند. دتکتور حرارتی اعلام حریق در صورت افزایش دما اعلام هشدار میدهد. از این دتکتور نباید در مکان هایی که دما در آنها دائماً در حال تغییر است استفاده نمود و بیشتر در مکان هایی که دارای حرارت ثابت هستند، مانند اتاق های کوچک، آشپزخانه ها، پارکینگ و … مورد استفاده قرار می گیرد. نباید از دتکتور حرارتی در مکان هایی که حریق کوچک و با افزایش دود همراه است و می تواند خسارات زیادی در پی داشته باشد استفاده نمود. دتکتورهای حرارتی دارای دو نوع افزایشی و ثابت می باشند.

دتکتور حرارتی افزایشی (Rate Of Rise Heat Detector-RoR)

دتکتور حرارتی افزایشی به میزان افزایش ناگهانی دما حساس بوده و در صورت افزایش درجه حرارت از میزان تعیین شده سبب فعال شدن آلارم هشدار می گردد. بنابراین دو عامل افزایش دما و مدت زمان در عملکرد این دتکتور موثر می باشد. از این دتکتورها برای آشکارسازی نقطه ای و ناحیه ای استفاده می شود. دتکتور خطی حرارتی (افزایشی) دارای کابل هایی هستند تا بتوانند حرارت را در طول مسیر تشخیص دهند و دارای دو سیم که توسط یک عایق از یکدیگر جدا شده اند می باشند. در صورت بالا رفتن درجه حرارت عایق میانی بین سیم ها از بین رفته و باعث برقراری جریان و در نتیجه فعال شدن آلارم هشدار می گردد. این آشکارسازها در محیط هایی که تحت تأثیر ناگهانی افزایش دما قرار دارند مناسب نمی باشد، مانند: آشپزخانه صنعتی. چراغ هشدار در این مدل آشکارساز به یکی از رنگهای قرمز و یا سبز است و در فاصله زیاد نیز قابل روئیت می باشد. از جمله مزایای این دتکتور شامل: سرعت عملکرد بالا نسبت به دتکتور حرارتی با دمای ثابت، قابلیت اطمینان متوسط، پایداری زیاد، تعمیر و نگهداری اندک، حساسیت پایین در درجه حرارت محیطی زیاد، ارزان قیمت تر از دتکتورهای دودی می باشد.

دتکتور حرارتی ثابت (Fixed Temperature Heat Detector – Fix)

این دتکتور نمونه ای از آشکارسازهای حرارتی سیستم اعلام حریق می باشد. این دتکتور نسبت به یک دمای مشخص از پیش تعیین شده حساس بوده و با افزایش دما و رسیدن دمای محیط به آن دمای مشخص سیستم اعلام حریق فعال می گردد. این دتکتور دارای یک المان کلید دو فلزی است و هر کدام ضریب انبساط حرارتی متفاوتی دارند. با رسیدن به درجه حرارت مشخص کلید خم شده و یا حالت منحنی به خود می گیرد، بنابراین کلید قطع شده و حالت هشدار فعال می شود. از این دتکتورها معمولاً در مکان هایی که تحت تأثیر افزایش ناگهانی دما قرار می گیرند استفاده می شود، مانند: آشپزخانه، آزمایشگاه و … . این دتکتور با برچسب آبی نمایش داده می شود. از جمله مزایای این دتکتور شامل: قابلیت اطمینان بالا، کمترین هشدار کاذب، نیاز به نگهداری حداقلی و هزینه کمتر نسبت به دتکتور دودی. در مدل های جدید این نوع از دتکتورها از هر دو تکتولوژی Fix و ROR (ترکیب دو دتکتور دودی و افزایشی) استفاده می شود و هر کدام که زودتر حریق را تشخیص دهد، آلارم اعلام حریق فعال می گردد.

دتکتور دودی و حرارتی مرکب (Multi Sensor Detector)

در این نوع از دتکتورها از هر دو سنسور دود و حرارت استفاده می شود. دتکتورهای دودی-حرارتی در مکان هایی کاربرد دارد که وقوع آتش سوزی در آنها با دود و حرارت همراه است. مانند: آشپزخانه های متصل به هال با وسعت کم مانند هتل ها. بنابراین جهت فعال شدن آلارم حریق هر دو سنسور باید فعال شوند و یا دما به طور ناگهانی ظرف مدت 20 ثانیه افزایش یابد.

 دتکتور شعله ای (Flame Detector)

همانگونه که از نام این دتکتور مشخص است، این نوع دتکتور در مکان هایی مورد استفاده قرار می گیرد که احتمال وقوع آتش سوزی در آن زیاد است. این دتکتور با تشخیص اشعه مادون قرمز (IR) یا ماورای بنفش (UV) و یا ترکیبی نسبت به شعله حساس می باشد. در صورت بروز حریق این دتکتور سریعاً حریق را تشخیص داده و باعث فعال شدن آلارم اعلام حریق می گردد. سرعت عمل دتکتور شعله ای از دتکتور دودی و حرارتی بیشتر است. از این دتکتور در محیط های باز و سقف های بلند مانند: انبارها، آشیانه های هواپیمایی، اسکله های بارگیری سوخت، محیط های باز صنعتی و … استفاده می شود. همچنین در مواردی مانند سوخت های نفتی که شعله آتش زودتر از دود و حرارت ظاهر می شود، مناسب می باشد. میدان دید محدود، قیمت بالا، نگهداری دشوار و نیاز به میدان دید بدون مانع از جمله معایب دتکتورهای شعله ای می باشد.

دتکتورهای شعله ای به 3 دسته تقسیم می شوند:

1-    دتکتور شعله ای مادون قرمز (IR)
2-    دتکتور شعله ای ماورای بنفش (UV)
3-    دتکتورهای شعله ای ترکیبی (IR/UV)

دتکتور شعله ای مادون قرمز (Infera-Red Flame Detector)

این نوع از دتکتور شعله ای به اشعه مادون قرمز حساس بوده و سرعت واکنش آن زیاد است. از این دتکتورها در محیط های داخلی استفاده می شود. دتکتورهای شعله ای به اشعه ایکس، جوشکاری، روشنایی، اشعه خورشید و قوس های الکتریکی حساس نیستند و در مقابل گرد و غبار پایدار می باشند. سرعت تشخیص این دتکتور بین 5-3 ثانیه متغیر است. در صورتی که اشیاء داغ در محیط اطراف دتکتور قرار گیرند، احتمال تشخیص نادرست دتکتور وجود دارد. می توان با تعیین الگوریتم مناسب که توانایی تشخیص فرکانس فلیکدینگ شعله آتش را دارند، این عیب را برطرف نمود.

دتکتور شعله ای ماوراء بنفش (Ultraviolet Flame Detector)

این نوع از دتکتورهای شعله ای نسبت به امواج ماوراء بنفش شعله آتش حساس بوده و در صورتیکه دامنه حساسیت آنها رعایت شود، در محیط های باز و بسته قابل اجرا می باشند. این دتکتور سرعت عمل بالایی نسبت به مواد هیدروکربنی و هیدروژنی دارد. سرعت عمل این دتکتور به اندازه ای است که می تواند کمتر از 4 میلی ثانیه حریق را تشخیص دهد. این دتکتور جهت جلوگیری از هشدار کاذب با 3 ثانیه تأخیر طراحی می شود. از جمله معایب این دتکتورها می توان به حساسیت آنها به قوس های الکتریکی ناشی از جوشکاری و اشعه ایکس اشاره نمود.

دتکتور شعله ای مرکب مادون قرمز و ماوراء بنفش (IR/UV Flame Detector)

در این نوع از دتکتور شعله ای هر دو سنسور مادون قرمز و فرابنفش استفاده می شود. سرعت عمل این دتکتور بالا بوده و نسبت به اشعه خورشید، اشعه ایکس و قوس الکتریکی حساس نمی باشد.

دتکتور گازی اعلام حریق (Gas Detector) 

با توجه به تولید گازهای گوناگون در مراحل مختلف حریق و همچنین نشتی گاز که یکی از مهمترین دلایل وقوع حریق می باشد، نصب دتکتور گازی در مکان هایی که گاز قابل اشتعال مانند گازهای CNG و یا LPG وجود دارد، باعث شناسایی نشت گاز و جلوگیری از خسارات سنگین احتمالی پیش از رخداد حریق می شود. این دتکتور نسبت به گازهای حاصل از حریق (کربن مونوکسید، کربن دی اکسید، بخار و …) حساسیت نشان میدهد. دتکتورهای گازی پیشرفته می توانند در صورت تشخیص نشتی گاز، فرمان قطع شدن شیر گاز را صادر و مسیر گاز را ببندند.
از جمله معایب این دتکتور شامل: از این دتکتورها نمی توان در مکان هایی که در آنها به طور معمولی گاز کربن دی اکسید و گاز کربن مونوکسید وجود دارد استفاده نمود. نمی توانند جایگزین دتکتورهای دیگر باشد. احتمال گزارش هشدار غلط در آنها بالا است. قیمت بالایی نیز دارند.

نصب دتکتور اعلام حریق

نصب دتکتورها در شرایط مختلف و نوع دتکتورها متفاوت است. بطور مثال محل نصب دتکتور دودی نباید در مجاورات و یا نزدیکی جریان هوا قرار گیرد. نصب دتکتور دودی، در مکان هایی با ارتفاع حداکثر 10.5 متر انجام میگیرد. در غیر اینصورت دتکتور عملکرد درستی نخواهد داشت و درصد خطا در آن افزایش می یابد.

ارتفاع نصب و سطح پوشش دتکتور دودی:

با افزایش ارتفاع نصب دتکتور، سطح پوشش دتکتور افزایش یافته ولی حساسیت پاسخ دهی حریق کاهش می یابد. بیشترین فاصله سطح پوشش دتکتور 100 متر مربع است و بیشترین فاصله هر نقطه از دتکتور بین 7.5- 6.5 متر و فاصله دو دتکتور 15- 10.6 متر بر حسب مکان و آرایش نصب می باشد.

ارتفاع نصب و سطح پوشش دتکتور حرارتی:

با افزایش ارتفاع شدت حرارت کاهش می یابد، اما محدودیت ارتفاع در دتکتور دودی بیشتر از حرارتی است. دتکتورهای حرارتی حداقل باید 50 میلیمتر از سقف فاصله داشته باشند. سطح پوشش دتکتور حرارتی حداکثر 50 مترمربع است، بنابراین سطح پوشش دتکتور حرارتی کمتر از دودی می باشد. بیشترین فاصله دتکتور از هر نقطه بین 5-3 متر و فاصله دو دتکتور از یکدیگر 10- 6 متر است. در راهروها فاصله بین آشکارسازها از 13- 6 متر قابل افزایش می باشد.

نتیجه گیری:

نمونه ای از تجهیزات آتش نشانی سیستم اعلام حریق دتکتورهای اعلام حریق و یا همان آشکارسازها می باشند که وظیفه آنها آشکار سازی حریق و اعلان آن به مرکز کنترل می باشد. در محیط های مثل آشپزخانه، رک های سرور، اتاق های کنفرانس، منازل و … مورد استفاده قرار می گیرند و قابل نصب بر روی دیوار و سقف می باشند.
دتکتورها دارای انواع گوناگونی هستند (دودی، حرارتی، شعله ای و گازی)، هر کدام با توجه به قرارگیری در موقعیت های گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند. در صورت بروز حریق می بایست نزدیکترین دتکتور اعلام هشدار نماید، در غیر این صورت حریق گسترش یافته و خسارات زیادی بر جای میگذارد. در مکان هایی که دود حاصل از حریق زیاد است از دتکتور دودی، در مواردی که مواد به سرعت شعله ور می گردند و دود حاصل از حریق اندک است از دتکتور حرارتی، در مکان هایی که احتمال نشتی گاز وجود دارد از دتکتور گازی و در مکان هایی که شعله زودتر از دود و حرارت نمایان میگردد، از دتکتور شعله ای استفاده می شود. نصب دتکتورها در شرایط مختلف و نوع دتکتورها متفاوت است. سازمان آتش نشانی استفاده از دتکتورها را در بیشتر ساختمان ها ضروری اعلام کرده است.

امیدواریم اطلاعات لازم در خصوص دتکتورهای سیستم اعلام حریق را در اختیار شما عزیزان قرار داده باشیم و توانسته باشید به پاسخ سوالات خود دست یابید. لازم به ذکر است شرکت تدبیر پژوهان امنیت تأمین کننده کلیه تجهیزات سیستم های اعلام و اطفاء حریق می باشد، در صورت نیاز به تجهیزات سیستم های اعلام و اطفاء حریق می توانید با ما در ارتباط باشید.

اجزای سیستم اعلام حریق | تجهیزات سیستم اعلام حریق

اجزای سیستم اعلام حریق ، تجهیزات سیستم اعلام حریق

تجهیزات سیستم اعلام حریق

اجزای سیستم اعلام حریق شامل تجهیزات آتش نشانی تشخیص حریق (دتکتورها و شاسی ها)، تجهیزات هشدار دهنده دیداری و شنیداری حریق (آژیرها، فلاشرها، زنگ ها و …)، پنل کنترل مرکزی که میان تجهیزات تشخیص حریق و اعلام حریق ارتباط برقرار می کند و تجهیزات جانبی مختلف (انواع مبدل ها، انواع رله ها و بردهای اینترفیس، جداکننده اتصال کوتاه، انواع تجهیزات ارتباطی و آزمایش سیستم، کابل ها، جعبه تقسیم ها و…) که برای تکمیل و قدرتمند نمودن سیستم مورد استفاده قرار می گیرند. تمامی تجهیزات اعلام حریق باید دارای استانداردهای معتبر و شناخته شده باشند، تا سیستم اعلام حریق بتواند دارای عملکرد صحیح باشد.

تجهیزات تشخیص حریق (دتکتورها، شستی ها)

دتکتور اعلام حریق:

           

دتکتورها وظیفه آشکارسازی حریق را برعهده دارند. در صورت وقوع حریق دتکتور سیگنالی را به پنل مرکزی ارسال و اعلام حریق می نماید. دتکتورها دارای انواع مختلف (دودی، حرارتی، شعله ای و گازی) هستند. جهت آشنایی بیشتر با انواع دتکتورها، به مطلب مربوط به بررسی انواع دتکتورهای سیستم اعلام حریق مراجعه نمایید.

شاسی اعلام حریق:

شاسی اعلام حریق و یا شستی اعلام حریق یکی از اجزاء تشخیص اعلام حریق دستی می باشد. در صورت وقوع حریق با فشردن طلق شستی اعلام حریق و یا شکستن شیشه شاسی توسط افراد، آلارم به پنل اعلام حریق ارسال شده و سیستم اعلام حریق فعال میگردد و باعث به صدا در آمدن تجهیزات صوتی و شنیداری هشدار دهنده میگردد. شاسی اعلام حریق معمولاً دارای یک LED می باشد که در زمان حریق چراغ روشن میگردد. برای ریست کردن طلق شاسی و یا تعویض شیشه شکسته از یک کلید و یا آچار مخصوص توسط افراد آموزش دیده استفاده می شود. شاسی اعلام حریق نباید در مکان های کثیف و آشپزخانه نصب شود و معمولاً در مکان هایی استفاده می شود که قابل روئیت افراد باشد، مانند: راهروها، راه پله ها، کنار درب های ورود و خروج. شستی ها با توجه به مکان مورد استفاده ضد آب یا ضد انفجار می باشند. بر روی شاسی ها کلمه Fire درج شده و به رنگ قرمز می باشند.

تجهیزات هشدار دهنده دیداری و شنیداری حریق (آژیرها، چراغ ها، زنگ ها )

آژیر اعلام حریق:

آژیر اعلام حریق یکی از تجهیزات صوتی و شنیداری سیستم اعلام حریق است. در زمان حریق این آژیرها فعال شده و به صدا درمی آیند و ساکنین را از بروز حریق مطلع می نمایند. هر زون نیازمند یک آژیر اعلام حریق می باشد. صدای آژیر اعلام حریق باید متفاوت با سایر آژیرها (آژیر دزدگیر و …) باشد. آژیر اعلام حریق باید در راهروها، انبارها و … به وضوح دیده شود. بنابراین استفاده از چند آژیر با صدای کم بهتر از تعداد آژیر کم با صدای بلند می باشد. حداقل صدای آژیراعلام حریق باید 65db (دسی بل) باشد. محل نصب آژیرها با توجه به نوع کاربری های مختلف متفاوت است. معمولاً در سیستم اعلام حریق متعارف آژیرها بصورت مستقل نصب می شوند، ولی در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر آژیرها در کنار دتکتورها و شاسی ها در یک حلقه یا لوپ قرار می گیرند. در صورت وقوع حریق و ارسال آلارم هشدار به پنل اعلام حریق، آژیرها به صدا درمی آیند.

چراغ چشمک زن اعلام حریق:

چراغ چشمک زن جزء تجهیزات دیداری سیستم اعلام حریق است. این چراغ ها معمولاً به رنگ قرمز بوده و در بالای درب واحدها و اتاق ها و یا راهروها و راه پله ها نصب میگردد. چراغ هایی که در راهروها و راه پله ها نصب می شوند به موازات آژیرها قرار گرفته و به صورت هماهنگ با آژیرها فعال می شوند. در صورت از کار افتادن آژیر، چراغ چشمک زن افراد را از وقوع حریق مطلع می نماید، مناسب ترین گزینه برای آگاهی افراد ناشنوا از رخداد حریق چراغ های چشمک زن می باشند.

چراغ ریموت سردرب اعلام حریق:

جهت تشخیص دقیق محل آتش سوزی در ساختمان های چند واحدی از چراغ های سردرب واحدها استفاده می شود. در صورت فعال شدن دتکتورها، چراغ ریموت سردرب نیز روشن و مکان دقیق حریق مشخص می شود.

 پنل مرکزی اعلام حریق:

یکی از اجزاء اصلی سیستم اعلام حریق است که وظیفه مدیریت سیستم را برعهده دارد. پنل مرکزی سیگنال های ارسالی از طرف دتکتورها و شستی ها را دریافت نموده و با استفاده از اجزاء دیداری و شنیداری اعلام حریق، افراد را از بروز حریق مطلع می نماید. پنل مرکزی اعلام حریق می تواند مکان دقیق حریق را نیز شناسایی کند، بنابراین باید در مکان هایی نصب شود که احتمال آتش سوزی در آنجا کم و رفت و آمد افراد مسئول در آنجا زیاد و به راحتی قابل مشاهده باشد (معمولاً ورودی ساختمان ها). تا در زمان وقوع حریق و روشن شدن چراغ های تابلوی مرکزی سریعاً بتوانند مکان دقیق حریق را با استفاده از تابلو شناسایی و اقدامات لازم جهت اطفاء را فراهم نمایند.

جدا کننده اتصال کوتاه:

با استفاده از این جدا کننده می توان در صورت بروز عیب قسمت معیوب را از قسمت سالم جدا نمود و پس از برطرف نمودن عیب دوباره اتصال مدار را برقرار نمود. در طراحی و اجرای سیستم اعلام حریق به ازای هر زون در هر لوپ باید یک ایزولاتور اتصال کوتاه در نظر گرفته شود. زیرا در صورت اتصال کوتاه در هر لوپ تجهیزات سیستم اعلام حریق از کار می افتند. با استفاده از ایزولاتور اتصال کوتاه می توان از بروز چنین مشکلی جلوگیری نمود. (با توجه به استاندارد NFPA72 در صورت اتصال کوتاه در لوپ، نباید بیش از یک زون از مدار خارج شود.)

منبع تغذیه:

سیستم های اعلام حریق علاوه بر متصل بودن به شبکه الکتریکی ساختمان باید دارای سیستم برق اضطراری و باطری نیز باشند. تا در صورت قطع شدن برق دستگاه از کار نیافتد.

شرکت تدبیرپژوهان امنبت با سابقه طولانی در زمینه مشاوره آتش نشانی ، طراحی و اجرای سیستم های اعلام و اطفاء حریق آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می باشد. در صورت داشتن سوال می توانید با ما در ارتباط باشید. کارشناسان ما با مشتاقانه آماده پاسخگویی به شما عزیزان می باشند.